Przepisy prawa pracy reguluje Kodeks Cywilny Bürgerlichen Gesetzesbuch (BGB), który stwarza podstawy do zawarcia umowy o pracę pomiędzy dwoma partnerami: pracodawcą a pracownikiem.
Umowa o pracę na początku nie musi mieć formy pisemnej. Jednak do miesiąca od podjęcia pracy pracodawca jest zobowiązany przedłożyć pracownikowi na piśmie najistotniejsze warunki zatrudnienia. W formie pisemnej muszą być wpisane przynajmniej:
- nazwa (nazwisko) i adres pracodawcy
- moment rozpoczęcia stosunku pracy
- przewidywany czas trwania umowy (w przypadku umów na czas określony)
- miejsce pracy (lub informacja, że pracownik może być zatrudniony w różnych miejscach)
- krótka charakterystyka lub opis wykonywanych czynności
- elementy i wysokość wynagrodzenia za pracę łącznie z dodatkami, premiami i wypłatami specjalnymi, wraz z terminami ich płatności
- uzgodniony czas pracy
- długość rocznego urlopu wypoczynkowego
- okresy wypowiedzenia stosunku pracy
- uwagę o układach zbiorowych pracy, zakładowych porozumieniach zbiorowych lub służbowych
W razie nie przestrzegania warunków umowy, strony mogą się na nią powołać.
Do umów o pracę często wprowadza się zapis, że pierwszy okres stosunku pracy traktowany jest jako okres próbny. Z reguły okres próbny uzgadnia się na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy. W okresie próbnym stosunek pracy można wypowiedzieć z zachowaniem okresu 2 tygodni. Okres wypowiedzenia jest określony w umowie i wynosi od 1 do 7 miesięcy w zależności od stażu pracy.
Zazwyczaj umowę o pracę zawiera się na czas nieokreślony. Ograniczenie czasowe jest możliwe wtedy, gdy istnieje rzeczowe uzasadnienie np. zapotrzebowanie na daną pracę występuje w zakładzie czasowo, na czas zastępstwa innego pracownika, na wniosek pracownika, pracodawca rozpoczął działalność gospodarczą w okresie ostatnich 4 lat. Umowa może być zawarta na czas określony, najczęściej ma to miejsce w gastronomii, hotelarstwie, pracach sezonowych.
Umowa nie może zawierać zapisów niezgodnych z przepisami dotyczącymi macierzyństwa i młodocianych. Umowa może być zawarta na pełny wymiar czasu pracy, bądź w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Praca dla młodocianych
Młodzież ucząca się zawodu w zakładach pracy podpisuje umowy na czas nauki zawodu tzw. Lehrvertrag. Istnieje możliwość zawarcia umowy z osobami młodocianymi od 15 do 18 roku życia na wykonywanie pracy wakacyjnej, bądź w dni wolne od nauki.
Minijob
To dosyć częsta forma zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin, w elastycznych godzinach pracy. Maksymalne zarobki wynoszą 450 euro. Minijob wiąże się z brakiem obciążeń podatkowych i konieczności opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Dlatego, jeśli chcemy mieć dostęp do publicznej służby zdrowia, musimy albo sami odprowadzać składki do kasy chorych, albo mieć możliwość korzystania z ubezpieczenia np. żony lub męża. Pracodawca odprowadza za pracownika wyłącznie składkę rentową oraz podatek dochodowy. W ramach Minijob przysługuje prawo do urlopu (24 do 30 dni w roku) i do zasiłku chorobowego. Kobiety zatrudnione na takich warunkach są chronione w okresie ciąży, a po urodzeniu dziecka otrzymują tzw. Elterngeld, czyli polski zasiłek macierzyński. Pracodawcy dosyć często nadużywają tej formy zatrudnienia, oficjalnie zatrudniają na 15 godzin w tygodniu, a faktycznie przez 40–50 godzin (część wypłaty jest oficjalna a część „na czarno”).
Minijob to także ciekawa opcja dla bezrobotnych, którzy przebywają na zasiłku, którzy nie tracą prawa do świadczeń. Minijob stosowane jest najczęściej w sklepach, barach, kawiarniach, restauracjach, biurach, warsztatach samochodowych, fabrykach, na budowach, w ramach prac sezonowych.
